Allemaal Leerdammers (6)
De regel op deze bank maakt deel uit van het project “Allemaal Leerdammers” uit 2021. Op basis van gegevens uit de bevolkingsadministratie zijn bij de tien meest voorkomende bevolkingsgroepen een dichtregel, een kenmerkende spreuk of een voor die bevolkingsgroep typisch gezegde verzameld. Leerdammers uit één van die bevolkingsgroepen of uit een lokale vereniging hebben de teksten aangeleverd. Bedoeling van het project is om op een luchtige manier de diversiteit van de Leerdamse bevolking te duiden en de onderlinge nieuwsgierigheid te stimuleren.
Deze Bank
Volgens de bevolkingsadministratie van de voormalige gemeente Leerdam zijn de mensen van Poolse afkomst de derde bevolkingsgroep van Leerdam.
De Poolse gemeenschap in Leerdam
De Poolse gemeenschap is veel groter dan menigeen denkt; de afgelopen jaren hebben zich veel Polen in Leerdam gevestigd. Veel Polen zijn werkzaam als seizoenarbeider (snoeien van fruitbomen en plukken van fruit) en in de bouw. Van een hechte Poolse gemeenschap is geen sprake, dus de zoektocht naar een mooie tekst was moeizaam. Via de Pools Nederlands Kulturele Vereniging is de tekst op deze bank verkregen.
De Tekst
Kto ty yestés Polak maly?
Wie ben jij, kleine Pool?
Het gedicht
| Kto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak twój? Orzeł biały. Gdzie ty mieszkasz? Między swymi. W jakim kraju? W polskiej ziemi. Czym ta ziemia? Mą Ojczyzną. Czym zdobyta? Krwią i blizną. Czy ją kochasz? Kocham szczerze. A w co wierzysz? W Polskę wierzę! Coś ty dla niej? Wdzięczne dziecię. Coś jej winien? Oddać życie. | Wie ben jij, jongen? Een kleine Pool! En op jouw vlag staat? De witte adelaar! En waar woon je? Tussen andere Polen. En in wiens land? Op Poolse bodem! En wat is die grond? Mijn vaderland! Heb je dat lief? Met hart en ziel! Wat zal het bevrijden? Tranen, zweet en bloed. Heb je het lief? Met hart en ziel! En waar geloof jij in? De Poolse Onafhankelijkheid! Wat ben jij voor Polen? Een dankbare zoon. Wat zou jij voor Polen geven? Zelfs mijn eigen leven! |
Van 1795 tot 1918 verdween Polen van de kaart van Europa. Door de twee mislukte opstanden in 1830 en 1863 tegen de bezetters Rusland, Duitsland en Oostenrijk heeft het verlangen naar een eigen identiteit extreme vormen aangenomen, die tot op de dag van vandaag in Poolse mentaliteit zichtbaar zijn. De Polen noemen dat patriotisme, buitenstaanders – nationalisme. Maar het is niet meer dan een roep om erkenning van een gekwetste ziel.
Władysław Bełza (1847 – 1913) verwoordde dat in zijn gedicht uit 1900: Catechese van het Poolse kind (Katechizm polskiego dziecka).